Om een antwoord te kunnen bieden aan de groeiende vraag naar lokaal geteelde eiwitgewassen, ontwikkelt het Gentse Protealis variëteiten van soja en gele-erwt die ook in Noord-Europa kunnen gedijen. Het bedrijf wil snel meer rendabele variëteiten aanbieden aan Europese landbouwers en verwerkers en investeert daarom in een eigen infrastructuur voor speed-breeding. Een primeur voor de veredeling van peulgewassen in Europa.
De vraag naar eiwitgewassen zit in Europa in stijgende lijn. Boston Consulting Group voorspelt dat de consumentenmarkt voor vlees- en zuivelalternatieven tegen 2035 elk jaar met 14 procent zal groeien. Deze sector ondervindt steeds meer moeilijkheden om zich te bevoorraden op de wereldmarkt. Voor voeding is ggo-vrije soja namelijk verplicht, en die is buiten Europa niet veel verbouwd. Daarnaast blijven peulvruchten zoals soja essentieel voor dierlijke productie. En hoewel de Europese Commissie voorziet dat de Europese vleesconsumptie het komende decennium zal stagneren (-1,29 procent in 2030), blijven we nog altijd massaal vlees exporteren. De shift naar meer pluimvee (+3,91 procent in 2030) dat een relatief groter aandeel proteïnen in het voer vraagt, drijft ook daar de vraag naar soja verder op.
Soja-import roept maatschappelijke en ecologische vragen op
Europa is slechts voor 30 procent zelfbedruipend in zijn eiwitvoorziening en voor de belangrijkste bron van eiwitten, namelijk soja, zijn we zelfs voor 95 procent afhankelijk van import. Maar de miljoenen tonnen soja die we jaarlijks uit Zuid-Amerika importeren om onze tekorten aan te vullen, gaan ten koste van de regenwouden en hun unieke ecosystemen. Het transport naar Europa heeft ook nog eens een negatieve impact op de ecologische voetafdruk. Bovendien accumuleert de stikstof die in Zuid-Amerika werd opgeslagen in de eiwitten, in onze bodems uiteindelijk tot problematische hoeveelheden. Dat kan allemaal veel beter volgens Protealis.
Duurzaam én interessant alternatief voor landbouwers
Protealis ontwikkelt eiwitrijke en hoogproductieve peulgewassen die de juiste eigenschappen hebben voor de verwerkende industrie en goed zijn aangepast aan ons klimaat en de behoeften van de plaatselijke landbouw. Op die manier kunnen peulvruchten een waardig en interessant alternatief zijn voor andere gewassen zoals tarwe en maïs in Noord-Europa.
Peulgewassen (zoals soja, erwten en bonen) zijn zeer duurzame teelten omdat ze geen stikstofbemesting nodig hebben. De planten halen via hun wortelknolletjes, dankzij een symbiose met bodembacteriën, namelijk zélf stikstof uit de lucht. Zo voorzien in hun eigen stikstofbehoefte. Een deel van die uit de lucht gehaalde stikstof is ook nog beschikbaar gemaakt voor het volggewas, waardoor er minder kunstbemesting nodig is voor het gewas dat het jaar nadien wordt ingezaaid. Daarnaast slaan peulvruchten – in tegenstelling tot bijvoorbeeld graanteelten – ook netto koolstof op in de grond, wat de gezondheid van de bodem ten goede komt en erosie tegen gaat.
Peulvruchten zijn dus een uitstekende aanvulling voor landbouwers in de rotatieteelt omdat ze de bodems verbeteren, mogelijkheden bieden voor het opkomende carbon-farming en minder afhankelijk zijn van dure stikstofbemesting op basis van fossiele brandstoffen (vooral Russisch gas). Protealis zet hard in op deze stikstoffixatie, door betere bodembacteriën te selecteren en die in de toekomst in een makkelijk bruikbare vorm, namelijk als een dunne film rond het zaaigoed, beschikbaar te maken.
Speed-breeding: nieuwe rassen ontwikkelen
Protealis focust zich vandaag in de eerste plaats op soja en gele erwt. Om snel en meer rendabele variëteiten te kunnen aanbieden aan Europese landbouwers, investeert Protealis nu in specifieke, high-tech-infrastructuur voor speed-breeding. In dergelijke set-up heersen de ideale omstandigheden wat betreft onder meer licht, temperatuur, vochtigheid en dag- en nachtritme, om de planten in recordtempo op te groeien en van zaad naar zaad te brengen. Dat zorgt ervoor dat het proces om betere rassen te ontwikkelen deels is losgekoppeld van de seizoenen en een gans jaar door versneld kan verder gaan. Het veredelingsproces van soja en gele erwt wordt op deze manier dus met maar liefst drie jaar ingekort.
Benjamin Laga, CEO van Protealis: “Nieuwe rassen veredelen is traditioneel een traag proces, want je bent afhankelijk van de seizoenen en de generatietijd van het gewas. Maar als je kijkt naar de noden van de landbouw, de consument en de planeet, dan is tijd een luxe die we niet meer hebben. Dankzij speed-breeding valt de afhankelijkheid van de seizoenen in de eerste stappen van veredeling weg, en korten we de generatietijd significant in. We zetten hier dus de voet op het gaspedaal. Waar andere veredelaars hun middelen en technologie inzetten op de grootste markten zoals tarwe en maïs, investeren wij resoluut in de gewassen van de toekomst”.
Bron en beeld: Protealis
