Het machinaal oogsten van kool voor de bewaring is delicaat werk. Tot dusver zit er veel handwerk in, dat terwijl arbeidskrachten steeds lastiger te vinden zijn. Met de nieuwe kooloogstmachine MC-1020DF biedt Grimme ASA-LIFT een oplossing voor de mechanische oogst van bewaarkool. “Dit bewijst dat mechanisch oogsten van een gevoelig product als kool kan.”
De zeer dicht bij de grond geplaatste opname-unit en de productvriendelijke transportband van het nieuwste model kooloogstmachine zorgt er voor dat de geoogste kool met een zeer kleine valhoogte de kist bereikt. Door de zeer geringe mechanische belastingen kunnen bewaarperiodes tot zes maanden gerealiseerd worden. En dat is ook een nadrukkelijke wens vanuit de Nederlandse markt. “We merken bovendien dat er groei zit in vollegrondsgroenten. Kool is een gezond product en de prijzen zijn bovendien goed”, vertelt Jan Bouma, vertegenwoordiger van Grimme.
Ontwikkeling kolenoogster
De oorsprong van oogstmachines specifiek voor de bewaarkool ligt in Noord-Holland. Loonbedrijf Hopmans uit Wieringerwerf gaf R. Hoekenga Mechanisatie uit Slootdorp twintig jaar geleden de opdracht om een kolenoogster te ontwikkelen. Een vrij specifiek opdracht, waarbij met name de wijze van snijden voor de bewaring een cruciaal onderdeel is. “We hebben daarvoor als basis een Oost-Duitse machine genomen en uiteindelijk hier in de omgeving ook drie verkocht”, weet eigenaar René Hoekenga van Hoekenga nog te vertellen.
Asa-Lift overgenomen door Grimme
ASA-LIFT, inmiddels overgenomen door Grimme, nam vervolgens de patenten over en daarmee werd een smidse machine een hoogwaardige oogstmachine. “Omdat we hier in het grootste koolgebied van Nederland zitten, is dit nog wel een belangrijk afzetgebied. Dus leveren we ook kooloogsters af.”
Aan de cruciale mechanische snijtechniek is nog weinig veranderd. “Belangrijk is dat als je kool snijdt, je de waslaag intact houdt. Met de duim kun je die laag er al afhalen.” Na de snij-unit gaat de kool langs de reinigingsrollen. Op de sorteertafel worden losse bladeren weggehaald. De kool wordt vanaf de band in de kist gelegd. “Overpakken van de gesneden kool en voorzichtig in een kist leggen. Met een snelheid van 2 tot 2,3 kilometer per uur gaat dit eigenlijk megahard.”
Volgens Jan Bouma is de logistieke weg na de snijunit door ASA-LIFT gestandaardiseerd. “Er zijn als het ware vier modellen kolenoogsters: gedragen en getrokken en voor industrie en bewaring. We zijn overigens nog niet uitontwikkeld. Eigenlijk geldt: zoveel kooltelers zoveel wensen en ideeën. De één werkt met sluitkool, de andere spitskool. De fabriek van ASA-LIFT in Denemarken is groot geworden door een stuk maatwerk te leveren. Sinds begin dit jaar zijn er, door de overname van Grimme, Duitse mensen bij ASA-LIFT in de directie gekomen. Daarmee is het proces om voor een standaardproductrange in werking getreden. De wortelrooiers van ASA-LIFT zijn nu redelijk gestandaardiseerd. De kooloogster en preirooier zijn voor de Nederlandse markt interessant. Die technieken gaan wat verder vernauwen.”
Een glad snijvlak
Loonbedrijf Gebr. Nannes uit Warmenhuizen heeft één van de eerste MC-1010XL-kooloogster in Nederland draaien. Wens was om minimaal zestig centimeter op rij te kunnen. Toch hebben ze ook klanten die kool op rijen van 75 centimeter en zelfs tuinders die op 50 centimeter telen. “Een tweerijige machine gaat niet, een éénrijige variant is een middenweg. Nu kan Nannes op gps planten, op gps oogsten en een behoorlijke capaciteit halen.” Met een groot mes wordt de kool machinaal afgesneden. Met als resultaat een glad snijvlak. “Alsof het met de hand gesneden is”, vertelt René Hoekenga.
Jan Bouma kondigt aan dat er verder gekeken wordt naar standaardisering achter de snij-unit. “Denk bijvoorbeeld aan de reiniging van de kool op de band. Ik ken voorbeelden waar de kool tegen een soort gummyrol aanrolt en dat blijkt best goed te werken. Misschien is dat wel de volgende stap.” Volgens Hoekenga wordt mechanisch oogsten de standaard. “Er is best wat scepsis, omdat bewaarkool zo’n gevoelig product is. De oude generatie denkt dat het niet kan. Nou, het tegenovergestelde wordt hier in de praktijk bewezen.”
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst en beeld: Martin de Vries