De potentie van cichorei is groot. Sensus (onderdeel van Cosun) schuift de verwachtingen voor de toekomst niet onder stoelen of banken, maar heeft daarbij wel telers nodig. Om de productiecapaciteit van de fabriek in Roosendaal optimaal te benutten en te groeien is een stabiel areaal een must. “We kunnen de stap alleen samen met de telers zetten.” Toch liggen er in teelt nog wel de nodige uitdagingen.
Het programma Grow Sense van Sensus is bedoeld om van cichorei een betekenisvolle teelt te maken en vooral ook de inzet van gewasbeschermingsmiddelen tot een minimum te beperken. “Samen met onze telers investeren we in verduurzamen van de teelt. De waardering hiervoor komt terug in de teeltcontracten,” aldus René Schunselaar, manager agro bij Sensus. In de fabriek in Roosendaal wordt van cichorei inuline gemaakt. Dit is een grondstof voor duurzame en gezonde voedingsmiddelen. De vraag naar inuline neemt wereldwijd toe. Inzet is om die potentie op een duurzame manier te laten ontplooien, waarbij Sensus de teler helpt met de investeringen die moeten worden gemaakt.
Prijs van chicorei
De afgelopen jaren is er veel gesproken over de prijs van cichorei. De onzekerheid of de teelt wel of niet op de winterteeltenlijst kwam heeft alles behalve een stimulerende werking gehad voor nieuwe en bestaande telers. Inmiddels lijkt aan die onzekerheid een eind te zijn gekomen. Met nieuwe contractvoorwaarden en een basisprijs van honderdtwintig euro per ton, hoopt Sensus de teler een interessant aanbod te doen met het oog op teeltrendement. Naast een hogere standaard uitbetaling zijn er nog allerlei toeslagen mogelijk op basis van contractgrootte en duurzaamheid.
Voor Schunselaar is een teelt met een lage inzet van gewasbeschermingsmiddelen echter een grote uitdaging. “Ook omdat we weten dat onkruid en cichorei geen goede vrienden zijn.” De inzet van de herbicide Bonalan is nog toegestaan in het voorjaar van 2024, maar daarna moet er, zoals de vlag er nu bij hangt, worden gekeken naar alternatieven. “Met de minister zijn we in gesprek over een vrijstellingsaanvraag voor de transitie richting alternatieven. Er is ook een ‘Bonalan 2.0’ in ontwikkeling, waar men overweegt een erkenning voor aan te vragen. Want hardnekkig onkruid is wel een probleem.”
Onkruidbestrijding
Met een extra toeslag op toekomstgerichte oplossingen hoopt Sensus dit in ieder geval te stimuleren. Onkruidbestrijding door middel van een FarmDroid heeft een prominente plek binnen het programma. Dat geldt ook voor de EcoRobotix-spotsprayer. “Wij hebben zelf ook ervaring op gedaan met deze technieken en hopen de telers goed te ondersteunen, want je moet er wel mee leren werken. Samen met partners als IRS gaan we verder met het ontwikkelen van strategieën.”
Uiteindelijk hoopt Schunselaar, dat cichorei een vaste plek in het bouwplan van telers krijgt. Hiermee wordt ook de jaarlijkse grondstofvoorziening voor de fabriek in Roosendaal geborgd. De maximale capaciteit van de fabriek is ongeveer zesduizend hectare. Het totale areaal schommelt de afgelopen jaren tussen de drie- en vierduizend hectare. Met een loyaliteitsbonus hoopt Sensus meer stabiliteit in het aanbod te krijgen. Door een hogere basisprijs dan de afgelopen jaren en een flink pakket aan toeslagen hoopt Sensus de condities te geven, die een competitieve teelt op langere termijn waarborgen.
“Cichorei is een prachtig gewas, met veel mogelijkheden. De ontwikkelingen met technieken gaan snel. Denk aan robotisering en lage bandenspanning. Kijken we naar veredeling, dan ligt de uitdaging in een later zaaimoment, uniforme kiemingen en opkomst. Uiteindelijk moeten nieuwe telers worden verrast als ze de goede opkomst en later de afrekening zien. Bestaande telers moeten dat al ondervinden, omdat ze weten en ieder jaar ervaren, dat cichorei een toekomstbestendige teelt is. Dat is ons doel.”
Belangrijke pilaar
Ceo Hans Meeuwis van Cosun ziet de rol van cichorei binnen de coöperatie steeds groter worden. En de strategie is om de rol van Sensus steeds groter te maken. “Dit is naast suikerbieten, de aardappelen bij Aviko en de nonfood-toepassingen bij Duynie onze vierde pilaar. Datis essentieel als je kijkt naar onze strategie richting een winstgevende groei. Uiteindelijk moet dertig procent van de omzet uit dit gedeelte komen, waar we eerder op vijf procent zaten. Cichorei is een toekomstbestendig gewas, omdat het past binnen de trends van voeding, de eiwittransitie en het vervangen van fossiele brandstoffen. Wij denken dat we telers met cichorei een toekomstbestendig verdienmodel kunnen bieden en dat we het aanbod kunnen waarborgen binnen de coöperatie.”
Ook marketing- en salesdirecteur Paul Vennik van Sensus benadrukt de potentie. “Het begint al met de teelt. De meeste telers hebben liever geen gewassen met bloemen, want we weten allemaal wat dat betekent. De consumenten echter wel, die associeert dit met nat natuur. Daar heeft cichorei al een streepje voor.”
Teelttechnisch gezien benadrukt Vennik graag de voordelen. “Cichorei geeft volgens ons een prachtig saldo. Het gewas is weinig droogtegevoelig, omdat de penwortel diep wortelt. Dit is goed voor de bodemstructuur en heeft een positief effect op chitwoodi. De stikstofbehoefte is laag. Cichorei heeft veelal niet meer nodig dan een stikstofgift van nul tot vijftig kilogram. Daarnaast is het gewas weinig gevoelig voor ziekten en plagen. Schimmels, ritnaalden en luizen kunnen wellleswaar schade veroorzaken, maar met een bouwplanmatige aanpak en gerichte inzet van gewasbescherming is de kans op schade klein.”
Voedingsvezel
Het is echter de grondstof, inuline, die cichorei als grootste pluspunt heeft. “We hebben het over natuurlijk oplosbare vezels en dat maakt het gewas superuniek.” Inuline is een prebiotische voedingsvezel, die textuurverbeterende eigenschappen heeft en een neutrale tot zoete smaak geeft. De gezondheidsvoordelen zijn volgens Vennik wetenschappelijk bewezen. Inuline is zelfs officieel erkend als prebioticum. “Als we kijken naar diervoeding, dan zien we al een flinke groei van de markt: vijf procent per jaar na 2017. Aan de kant van humane voeding is de groei mogelijk nog groter. De reductie van suikergebruik over de wereld is enorm. Hierbij is de trend, dat de ogen binnen de voeding steeds minder gericht zijn op vet en calorieën en steeds meer op suikerinhoud.“
“Het volgende groeigebied is darmgezondheid. Alle ziektes beginnen in de darmen. Daarom komen er steeds meer microbioomproducten op de markt.” Door de specifieke onderlinge verbinding van de zogenoemde fructosemoleculen kan ons spijsverteringssysteem inuline niet afbreken. Dit komt dus intact aan in de darmen, waar het functioneert als een voedingsvezel. Vennik: “Met de nutriscore en het feit dat producten met vet, zout en suiker steeds minder mogen worden gepromoot, duurt het nog maar een paar jaar of Sensus is niet de vierde, maar de eerste pilaar binnen de Cosun-coöperatie.”
Dit is een artikel uit de Akkerbouwkrant. Wil je deze thuis ontvangen? Klik hier.
Tekst en beeld: Martin de Vries
