Het gelijkmatig zaaien en aandrukken van de grond was voor akkerbouwer Klaas-Jurjen Zachariasse uit Marknesse een belangrijk argument bij de keuze voor een Kramer Proseeder. Samen met de drie andere akkerbouwbedrijven binnen het samenwerkingsverband SB Agro is gekozen voor uienteelt op ruggen, vier dubbele rijen op een rijafstand van 2,25 meter. Daar hoort geen standaard zaaimachine bij. “De Kramer ProSeeder is precies naar onze wensen en voldoet aan de verwachtingen.”
Zaaien overlaten aan gespecialiseerde loonwerker
Uien zijn voor de vier akkerbouwbedrijven inmiddels een belangrijke teelt. Met in totaal zeventig hectare ook serieus de moeite om scherp naar de zaaimethode te kijken, vindt Klaas-Jurjen Zachariasse. Zelf heeft hij een bouwplan van 65 hectare, waarop ongeveer 12 hectare uien worden geteeld. “We zaaiden uien, witlof en wortelen jarenlang met een standaard zaaimachine. Dat is verder prima, maar in de praktijk niet ideaal. Het is namelijk altijd een compromis. Daarom hebben we gekozen om het zaaien van wortelen uit te besteden aan een gespecialiseerde loonwerker.”
Met de oude zaaimachine ‘zweefde’ het zaad te veel. “Omdat de beide kouters op één element zitten, krijg je vaak dat het ene zaadje dieper in de grond komt terwijl de andere juist er overheen. Als de zaaihuizen schuin staan, dan hoeft er maar één hobbel te zijn en je hebt een ongelijke afleg.”
Gaspardo-zaaimachine als basis voor Kramer ProSeeder
Kramer BV uit Bant is gespecialiseerd in nauwkeurige aflegging, met als basis de Gaspardo-zaaimachine. “Ik heb in het verleden veel bij loonwerkers gewerkt en daar ken ik Gaspardo van. Bovendien heb ik in de winter ook wel montagewerk gedaan bij Kramer BV. De gedrevenheid daar is aanstekelijk. Alles ademt daar zaaien. Ze kunnen eindeloos filosoferen over een drukrol of een zaaihuis en passen het zelf aan. Voor ons voldeed de oude zaaimachine wel, maar wij waren op zoek naar dat laatste stukje perfectie.”
Minder schimmel, meer wortelgroei
De akkerbouwers uit Marknesse kwamen met het idee van het telen op ruggen. Leon van der Wekken, mede-eigenaar van Kramer BV, deed vervolgens testen met een aangepaste zaaimachine.
“Wij zochten eigenlijk ook naar een antwoord op fusarium. Door vier dubbele rijen te zaaien op 2,25 meter, met een plantafstand van twaalf centimeter, zie je dat het zaadje in lossere grond komt en niet met de kont in het water. Zo is de kans dat de fusarium-schimmel de ui bereikt een stuk kleiner. Bovendien zien we significant meer wortelgroei, wat de weerbaarheid van het gewas vergroot. Dit vertaalt zich misschien niet in een meeropbrengst. Wil je dit keihard maken dan zou je de teelten naast elkaar moeten leggen, moeten wegen en bemonsteren. Het gevoel is daarentegen goed.”
Uienteelt op ruggen met Kramer ProSeeder
SB Agro is drie jaar geleden op kleine schaal begonnen met de uienteelt op ruggen. Een jaar later is dit uitgebreid en afgelopen voorjaar verder geperfectioneerd met de bijpassende zaaimachine van Kramer.
De rijafstand is met de ProSeeder voor SB Agro gelijk gebleven. De machine zaait een heel bed van 2,25 en twee halve, in totaal acht rijtjes per bed. Het zaad wordt met een 220 millimeter zaaischijf de grond in gebracht. Opvallend detail is de ‘ski’. Dit is een schuifvoet die de zaaigeul toestrijkt en de grond over het zaad vlak legt. “Voor het overige is het een redelijke basismachine, met wel wat zwaardere aandrukrollen. De focus met deze zaaimachine ligt voor ons op gele bewaaruien, maar witlof past er eenvoudig bij. Dat heeft de keuze voor de ProSeeder ook makkelijker gemaakt.”
Machine voor de komende twintig jaar
Zachariasse spreekt over een ‘machtig mooie’ machine. “Bij Kramer is de instelling dat de machine niet eerder weggaat dan dat alles is na gedraaid en ze er zelf honderd procent tevreden over zijn. Resultaat is dat vanaf het moment dat de zaaimachine de grond in zakte, wij er bijna niets meer aan hebben hoeven doen. Het voldoet helemaal aan de verwachtingen. Hier kunnen we de komende twintig jaar wel mee vooruit.”
SB Agro
SB Agro is eigenaar van de machine. Zachariasse is daarin aandeelhouder. “Als vier akkerbouwbedrijven zijn we een samenwerking begonnen op het gebied van de mechanisatie. Alle vier telers huren als het ware de machines van SB Agro in. De kosten op het gebied van onderhoud en brandstof betalen we met z’n allen. De huurprijs wordt bepaald aan de hand van de kosten per hectare. Voor de teelt van uien zit daar de afschrijving en onderhoudskosten van de nieuwe zaaimachine ook in. Op het gebied van arbeid helpen we elkaar. Binnen de vier bedrijven zitten zes volwaardige arbeidskrachten. Omdat we de mensen hebben is het ook makkelijker om bijvoorbeeld het zaaien van uien op ruggen op te pakken. Bij ons zit de capaciteit dus niet in de grootte van de machines, maar dat we meerdere dingen in de intensieve samenwerking tegelijk kunnen op pakken.”
Zachariasse stelt dat de bedrijven in principe zelf hun bouwplan bepalen. Hij acht de kans niet onmogelijk dat, afhankelijk van de vraag en de marktsituatie, het uienareaal binnen SB Agro groter wordt. De zaaimachine van Kramer is er in principe klaar voor. “We hebben op dit moment echter maar één rooier, daar zit eerder de beperking.”
Tekst en beeld: Martin de Vries en Jan Geert Vedelaar
Dit is een artikel uit onze gratis Akkerbouwkrant. Meer weten? Klik hier!
