Vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is topprioriteit voor de regering Macron, en de Franse overheid werkt daar aan. Dit doet de overheid via het nationale plan voor de vermindering van gewasbeschermingsmiddelen Écophyto II+.
Neerwaartse trend
Na bijna een decennium van stijging is de sinds 2019 waargenomen neerwaartse trend bevestigd door de voorlopige verkoopcijfers voor 2021, waarbij het volume verkochte synthetische gewasbeschermingsmiddelen in de periode 2019-2021 het laagste niveau bereikt sinds 2009 en het begin van het Ecophyto-plan.
Deze gegevens tonen met name aan:
- In 2021 bedroeg de verkoop 43.013 ton (exclusief in de biologische landbouw te gebruiken producten en biocontroleproducten); deze hoeveelheid bleef stabiel ten opzichte van 2020 (+0,7%), maar ligt 19 procent onder het gemiddelde van 2012-2017.
- Het driejaarsgemiddelde is het laagste sinds het begin van het Ecophyto-plan, en daalt met 19 procent tussen 2017-2019 en 2019-2021.
- De verkoop van biocontroleproducten en producten die in de biologische landbouw kunnen zijn gebruikt, nam tussen 2020 en 2021 met 13 procent toe, wat wijst op de ontwikkeling van alternatieve oplossingen.
- De verkoop van glyfosaat begint te dalen en daalt tussen 2020 en 2021 met 14 procent, van 8.645 ton naar 7.765 ton.
- Ten slotte moet worden opgemerkt dat de verkoop van de meest risicovolle stoffen (CMR1) blijft dalen: van meer dan 5.000 ton in 2018 tot 780 ton in 2021, d.w.z. een daling van 85 procent in vier jaar tijd.
De NODU-indicator
Om de voortgang van het Ecophyto-plan en de veranderingen in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te beoordelen, is bovendien met alle belanghebbenden een indicator voor de monitoring van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vastgesteld. Dit is de “Number of Dose Units” (NODU).
De NODU is berekend op basis van de verkoopgegevens van de distributeurs van gewasbeschermingsmiddelen en komt overeen met de oppervlakte die jaarlijks met de maximaal toegestane doses zou zijn behandeld. De NODU maakt het verder mogelijk het gemiddelde aantal behandelingen per hectare te bepalen, als gekeken is naar het totale landbouwareaal. De indicatoren voor het toezicht op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zijn onlangs (de voorlopige gegevens) gepubliceerd voor 2020 en 2021. In 2020 bedroeg de NODU voor de landbouw 88,5 miljoen hectare (Mha) en de voorlopige indicator voor de NODU voor 2021 is 85,7 Mha.
Sinds 2016 is de trend neerwaarts
- De driejarige landbouw-NODU 2018-2020 staat op 94,8 Mha, de laagste waarde in de periode 2012-2014 tot en met 2018-2020. Deze is vijf procent lager dan het driejaarsgemiddelde voor 2015-2017.
- De voorlopige indicator voor 2019-2021 (83,2 Mha) daalt opnieuw met 13,5 procent ten opzichte van 2018-2020 (94,8 Mha).
- Ook het gebruik van de meest risicovolle stoffen is sterk gedaald: de landbouw-NODU is met 87 procent gedaald voor CMR1’s en met 36 procent voor CMR2’s.
- Vermindering van het gebruik van deze CMR1- en CMR2-actieve stoffen is een belangrijk aandachtspunt in het Franse overheidsbeleid. In dit verband is Frankrijk er voorstander van om vergunningen voor stoffen die als CMR1 zijn ingedeeld (stoffen die “kankerverwekkend, mutageen of giftig voor de voortplanting” zijn en waarvan het potentieel bewezen of verondersteld is) niet te verlengen, zoals bepaald in de EU-verordeningen.
Perspectief naar de toekomst
De overgang naar meer duurzame landbouwsystemen is al volop aan de gang, met name dankzij de ontwikkeling van de biologische landbouw: 2,78 miljoen hectare is in Frankrijk biologisch geteeld (tegenover 1,3 miljoen in 2015), een stijging van 53 procent. Dit is 10,3 procent van de Franse landbouwoppervlakte. Frankrijk is goed voor 15,6 procent van de oppervlakte aan biologische landbouw in de EU, en heeft daarmee het grootste biologische landbouwareaal van de EU.
Vermindering of stopzetting van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vereist serieuze en operationele alternatieven om landbouwers in staat te stellen nieuwe economisch levensvatbare landbouwpraktijken te bevorderen en productief te blijven. Het gebruik van onderzoek en innovatie is daarom een essentieel onderdeel van het optreden van de regering. Het gaat erom nieuwe oplossingen te ontwikkelen, of het nu gaat om plantenveredeling, biocontrole, robotica of zelfs digitale technologie.
Ecophyto-plan
Het huidige Ecophyto-plan loopt af in april 2024, en de Franse overheid zal in de eerste helft van 2023 een proces starten om het volgende nationale vijfjarenplan te ontwikkelen. Hierbij zullen o.a. de strategische doelstellingen van het plan, de verschillende acties en het financiële budget om ze te verwezenlijken vastgesteld worden.
Bron: Agroberichten buitenland
