Uit het jaarverslag van OLAF, het Europese bureau voor fraudebestrijding, blijkt dat vorig jaar bijna een half miljard euro uit de Europese begroting onterecht uitbetaald werd. “Het gaat dus om fraude met financiële middelen die onder meer bestemd zijn voor onder onderzoek en ontwikkeling, landbouw of structuurfondsen”, aldus Vlaams parlementslid Emmily Talpe (Open Vld) in een schriftelijke vraag aan landbouwminister Hilde Crevits. In Vlaanderen zijn evenwel geen gevallen van zo’n fraudepraktijken voorgekomen, blijkt uit haar antwoord.
In 2019 beval OLAF, het Europees bureau voor fraudebestrijding, de bevoegde nationale en Europese autoriteiten aan om 485 miljoen euro Europees geld terug te vorderen. “Het bedrag lijkt hoog, maar moet afgezet worden tegen een totaalbedrag van ongeveer 148 miljard euro dat de Europese Unie uitgaf in 2019”, aldus OLAF.
“Toch is er sprake van een stijging met 114 miljoen euro tegenover de 371 miljoen euro die in 2018 moest worden teruggevorderd”, reageert Vlaams parlementslid Emmily Talpe (Open Vld). “Regelmatig komen ook dergelijke berichten in de pers over de besteding van de Europese middelen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Het gaat daarbij steevast over bedragen in de hele Europese Unie.”
Geen terugvorderingen in Vlaanderen
Het parlementslid deed al navraag bij Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir of er sprake is van foutieve bestedingen in de tweede pijler van het GLB. “Navraag binnen het beleidsdomein Omgeving ons leert dat geen gevallen van fraude en terugvordering van Europese middelen bekend zijn”, aldus het antwoord van de minister.
“Ik stel graag dezelfde vraag over de middelen die gebruikt worden voor het gemeenschappelijk landbouw- en visserijbeleid dat onder de bevoegdheden van de minister van Landbouw valt”, aldus Emmily Talpe. Ook hier is het antwoord negatief. “Er werd door OLAF voor 2019 geen geld teruggevorderd vanuit Vlaanderen met betrekking tot het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) of het Gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB)”, aldus minister Crevits in haar antwoord.
Volgens de minister werd er één onderzoek door OLAF ingesteld in de periode 2015-2019, met name in 2019. “Maar in dat ene onderzoek bleek de verdenking onterecht”, klinkt het. “Het dossier kon weerlegd worden. Er waren geen foutieve bestedingen en er moest dus niet ingevorderd worden.”
Sterke controle
In Vlaanderen worden alle dossiers standaard onderworpen aan een administratieve controle. “Steeksproefgewijs worden plaatscontroles uitgevoerd”, aldus minister Crevits. “Een grote mate van automatisering en kruiscontroles zorgen voor het beperken van de mogelijkheden tot fraude of fouten. Een frauderisicoanalyse op de middelen van het EFMZV (Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij), op basis van een tool ter beschikking gesteld door de EU, leidde tot een systematische check op dubbele financiering met andere fondsen, en dit bij start en einde van het project.”
Het is dezelfde tool die het Vlaams betaalorgaan vervolgens heeft toegepast op de GLB-middelen en waarbij op basis van de resultaten verschillende initiatieven werden uitgewerkt. “Zo werd een frauderisicosjabloon op maat ontwikkeld”, gaat de minister verder. “Met het oog op kennisdeling en sensibilisering werd een aparte site voor fraudebestrijding opgezet op het online portaal en werd er gestart met het uitsturen van een interne nieuwsbrief omtrent fraudebestrijding. Er wordt ook extra ingezet op controle en sensibilisering op de naleving van de wet op de overheidsopdrachten.”
Verder wordt er ook globaal door het Departement Landbouw en Visserij actief ingezet op fraudebestrijding. “Zo draagt het Departement Landbouw en Visserij bij aan het overkoepelend overleg op Vlaams en Belgisch niveau met betrekking tot het anti-fraudebeleid en AFCOS (Anti-Fraud Coordination Service) voor de bescherming van de financiële belangen van de EU”, klinkt het. “Naast een duidelijke deontologische code waarbij een verklaring op erewoord in verband met mogelijk belangenconflicten hoort, wordt het fraudebewustzijn bij medewerkers verhoogd via dilemmatrainingen.”
“In het voorjaar 2021 zal het Vlaams betaalorgaan de nodige acties voorzien om de nieuwe richtlijnen in verband met belangenvermenging zo snel mogelijk te implementeren”, geeft de minister nog mee. “Hierbij wordt een pilootproject overwogen om de haalbaarheid van de Europese Arachne-tool binnen het Departement Landbouw en Visserij te onderzoeken.”
Pluim voor de Vlaamse landbouwers
“Dat betekent dus dat het landbouwgeld bij ons zeer correct wordt aangewend”, reageert Vlaams parlementslid Emmily Talpe. “En dit zowel in het landbouw-, visserij- als plattelandsbeleid. Bij deze wil ik onze boeren hiervoor een pluim geven. Dat hebben ze verdiend. Net als onze overheid trouwens, want het is precies dankzij de verregaande digitalisering en goede controlepraktijken dat we dit resultaat kunnen boeken.”
Bron: VILT
