Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft Water-Land-Schap 2.0 gelanceerd om de gevolgen en de impact van de droogte te lijf te gaan. De minister stelt dertien miljoen euro beschikbaar voor projecten die gericht zijn op een betere omgang met water. Het programma richt zich zowel op individuele projecten als samenwerkingen tussen meerdere partijen in bepaalde gebieden.
“De voorbije droge zomers bewijzen dat we geen tijd mogen verliezen. Ik wil dan ook geen nieuwe droge zomer afwachten om te handelen”, zei Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir bij de lancering van Water-Land-Schap 2.0. Het betreft een project dat parallel loopt aan Water-Land-Schap waarvan de eerste oproep in 2017 zijn gelanceerd.
3 miljoen voor individuele projecten
Bij Water-Land-Schap 2.0, waarvan de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) trekker zijn, ligt de nadruk op droogtebestrijding. De minister roept lokale besturen, verenigingen, landbouwers en burgers op om innovatieve projecten in te dienen die gericht zijn op; “meer water te infiltreren, water langer bovenstrooms vast te houden of zuiniger met het beschikbare water om te gaan”.
Ook wetenschappelijke instellingen, particulieren met innovatieve ideeën en bedrijven worden opgeroepen om Water-Land-Schap 2.0 testprojecten op te zetten die droogte in de landelijke gebieden kunnen helpen vermijden. Het gaat in dit geval om individuele projecten waarvoor de overheid een budget van 3 miljoen euro voorzien heeft. “Door op zoek te gaan naar nieuwe technieken en onze knappe koppen in Vlaanderen de kans te geven om de droogte te lijf te gaan, kunnen we het tij keren”, is de stellige overtuiging van Demir.
10 miljoen voor gebiedsgerichte samenwerkingsverbanden
Een tweede luik van het programma, waarvoor 10 miljoen euro uitgetrokken is, zijn samenwerkingsverbanden in grotere gebieden. Hierbij kijken ze naar; gebiedsgerichte projecten waarin lokale overheden, verenigingen en landbouwers samen een programma voorbereiden om in hun streek droogte tegen te gaan. Denk aan projecten gericht op meer infiltratie, het vasthouden van water en het zuinig omspringen met het beschikbare water.
“Samenwerking in landelijk gebied is de beste garantie om te komen tot een geïntegreerde aanpak voor droogte; zo leren we uit gebieden die werden opgenomen na de eerste oproep Water-Land-Schap. Door nieuwe locaties in onze open ruimte te zoeken waar een samenwerkingsverband aan de slag kan gaan, kunnen we de strijd nog opvoeren”, concludeert Demir.
Projecten kunnen tot eind juli worden ingediend en de geselecteerde projecten gaan in de loop van 2022 van start.
Projecten Water-Land-Schap sinds vorig jaar in uitvoering
Water-Land-Schap, de voorganger van het project dat nu aangekondigd is, is in 2017 gelanceerd. Daarna gingen de 14 geselecteerde gebieden in 2019 van start. Die projecten zijn vanaf dit jaar in volle uitvoering. In 2020 gaf de minister groen licht voor nog eens 19 demoprojecten in het kader van de Blue Deal.
Doel van de Water-Land-Schapprojecten is om gezamenlijk wateruitdagingen in de open ruimte aan te pakken waarbij niet alleen het watersysteem versterkt is, maar ook een meer duurzame landbouw en een kwalitatiever landschap tot stand komt. In Oost-Vlaanderen gaat het bijvoorbeeld om een aangepast beheer van de oever langs de meanderende Barbierbeek.
‘Barbierbeek verbindt’
Met het project ‘Barbierbeek verbindt’ zal er een bufferzone aangelegd op de landbouwpercelen die langs de Barbierbeek lopen. Door de bufferzones wordt het water in de winter maar ook tijdens stevige regenbuien in de zomer vastgehouden, opgeslagen en is het beschikbaar voor landbouwers in drogere periodes.
Aan het project doen zes boeren mee voor een periode van drie jaar. Door de meanderende loop van de Barbierbeek is het voor bedrijven lastig om landwerk te verrichten met grote machines zonder de oever te beschadigen. In de praktijk zal er nu een bredere strook aan de beek niet gemaaid worden om zo de biodiversiteit te verbeteren en ook de erosie van de oever te beperken.
De boeren, die deelnemen aan het project in Oost-Vlaanderen en de andere Vlaamse deelgebieden, hebben recht op een vergoeding van minimaal 1.340 euro tot maximaal 2.489 euro per hectare per jaar afhankelijk van de locatie en het beheerpakket. Liesbeth Gellinck, projectleider bij VLM) vertelt hoe de Water-Land-Schap initiatieven een opmaat moeten zijn naar toekomstige beheerovereenkomsten.
Beheerovereenkomsten worden afgesloten tussen landbouwers en VLM en zijn gericht op het behoud of de verbetering; van de kwaliteit van het milieu, de natuur of het landschap. “Bij het Water-Land-Schap programma gaat het om unieke situaties waar nog geen pasklare oplossing voor natuurbehoud bestaat. De uitkomsten van de projecten die lopen, kunnen later dienen om in beheerovereenkomsten gegoten te worden”, zegt Gellinck.
Overgangsmaatregelen beheerovereenkomsten 2021-2022
De projectleider van VLM laat nog weten dat er dit jaar enkel kortlopende beheerovereenkomsten zijn afgesloten in afwachting van een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Bron: Vilt
