De 27 Europese staats- en regeringsleiders kwamen van 17 tot 21 juli bijeen op verzoek van Europees President Charles Michel. Ze bespraken daarbij het Meerjarig Financieel Kader – de Europese meerjarenbegroting – voor de periode 2020-2027 en het coronaherstelfonds, samen goed voor zowat 1.800 miljard euro.
Landbouwbudget omlaag
Hoewel het landbouwbudget nog steeds een groot deel uitmaakt van de Europese begroting, zal het de komende zeven jaar flink gekort worden. “Een opdoffer voor onze boeren”, klinkt het bij landbouworganisatie Boerenbond. Ook het Algemeen Boerensyndicaat reageert verontwaardigd. “Deze top werd een flop voor de landbouw, onze sector werd gewoonweg gebruikt als pasmunt.”
‘Deal’, tweette Europees Raadsvoorzitter Charles Michel voorbije dinsdagochtend rond halfzes. Daarmee kwam een einde aan vier dagen en vier nachten onderhandelen, waarmee de leiders het duurrecord van de Europese top van Nice in 2000 op een haar na misten. Op tafel lag enerzijds de Europese meerjarenbegroting voor de periode 2021-2027, goed voor een bedrag van 1.074 miljard euro. Dat was sowieso al een harde dobber, zeker gezien het vertrek van nettobetaler Groot-Brittannië, maar daar kwam de afgelopen maanden nog de coronacrisis bij.
Om die crisis het hoofd te bieden, stelde de Europese Commissie een relancefonds van 750 miljard euro voor om de zwaar getroffen Europese economieën over de crisis heen te helpen. De Europese Commissie zou daarbij voor het eerst in de geschiedenis op grote schaal geld lenen op de kapitaalmarkten, gedekt door garanties van de lidstaten.
Herstelfonds
Dat de top zo lang aansleepte, had veel met dat herstelfonds te maken. De ‘zuinige landen’ Nederland, Zweden, Denemarken en Oostenrijk, aangevoerd door de Nederlandse premier Mark Rutte en in grote mate gesteund door Finland, stonden op de rem. Om Nederland en de andere nettobetalers over de brug te krijgen, moest Charles Michel hier en daar diep in de buidel tasten. Zo gaat het budget voor gezondheid en innovatie iets naar beneden in vergelijking met het initiële voorstel, en wordt ook geknipt in landbouwfondsen en cohesiebeleid.
In de meerjarenbegroting ’21 – ’27 is 40 miljard euro minder voorzien voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid tegenover de huidige financiering van het GLB (-10%), zelfs met de middelen vanuit het herstelfonds erbij gerekend. “Middelen die broodnodig zijn voor een performante, betaalbare en steeds duurzamere voedselvoorziening in de EU”, reageert Boerenbond. “En dat aan de kostprijs van een kop koffie per week, per Europeaan.”
“Het is nu aan het beleid om deze situatie recht te trekken in de verdere uitrol van de maatregelen”, zegt Boerenbondvoorzitter Sonja Debecker. “De beperktere GLB middelen moeten meer dan ooit op de actieve boer gefocust worden. Daarnaast verwachten we dat de impact van de nakende Brexit ook voor land- en tuinbouw opgevangen wordt vanuit het nieuw voorgestelde Brexit-fonds. Ten slotte is meer Europese beleidscoherentie in onder meer handels-, mededingings- en economisch beleid absoluut noodzakelijk. Enkel zo kan de individuele boer de uitdagingen van de komende jaren op een haalbare manier aangaan en kan de sector hier sterker uitkomen.”
Vlaams Strategisch Plan GLB
Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) pleit voor een Vlaams ‘Strategisch Plan GLB 2021-2027’. “Dat moet een strategisch plan zijn dat binnen de geboden financiële mogelijkheden focust op de échte actieve landbouwers en aandacht heeft voor voldoende intredegaranties voor de volgende generaties, met zekerheden op het vlak van inkomensopbouw en met het oog op de (lang)leefbaarheid van ons Vlaams platteland. Alleen een financieel Europees beleid dat toelaat om verder te investeren, te innoveren, zorg te dragen voor fauna en flora en omgeving zal ons helpen de maatschappelijke verwachtingen die in ons gesteld worden waar te maken.”
Europese meerjarenbegroting
De Europese meerjarenbegroting wordt nog in het Europees Parlement besproken. Dat de Europese staatshoofden en regeringsleiders een manier hebben gevonden om de coronacrisis gezamenlijk aan te pakken is hoopvol, maar dat een aantal Europese programma’s het daardoor met minder geld moeten stellen, is een bittere pil om te slikken, is de algemene teneur. De voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, is teleurgesteld in de bezuinigingen. “Het akkoord in de Europese Raad zorgt voor licht aan het einde van de tunnel. Maar met licht komt ook schaduw. In dit geval is die schaduw een Europese begroting die zeer mager is op lange termijn”, zei ze.
Het Europees Parlement stemt donderdag 23/07 na het debat over een resolutie over het akkoord van de 27 lidstaten. Pas in het najaar spreekt het halfrond zich uit over de meerjarenbegroting die het kan afwijzen of goedkeuren.
Bron: VILT
