De gebiedscoalitie ‘Aqualitatieve Mechelse Groenteregio’ heeft samen met de gemeentebesturen van Duffel, Kontich, Rumst, Sint-Katelijne-Waver, Lier en Putte kaarten ontwikkeld die aantonen waar en in welke mate land -en tuinbouwers water nodig hebben. Zo wordt onder meer duidelijk welke gebieden extra kwetsbaar zijn in droge periodes. Op basis van dat materiaal zijn er nu ook waterkansenkaarten gemaakt, die aantonen waar er nog opportuniteiten liggen om droogte en overlast aan te pakken.
Neerslagtekort
Na een natte periode in februari en begin maart, is het nu al een tijdje extreem droog voor de tijd van het jaar. 2020 staat nu al geboekstaafd als één van de jaren met langdurige droogte. “Zonder water geen voedsel op ons bord. Vooral in het groeiseizoen hebben land- en tuinbouwers grote hoeveelheden water nodig, maar sinds een jaar of vier kost het heel veel moeite om aan dat water te geraken,” stelt gedeputeerde voor Landbouw Ludwig Caluwé.
Droogteproblemathiek
“Bij de aanpak van de droogteproblematiek is het heel belangrijk dat alle sectoren ten volle beseffen dat ook zij hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Ik ben dan ook zeer verheugd met deze initiatieven die leiden tot een proactiever en integraler waterbeleid,” vult gedeputeerde bevoegd voor Waterbeleid Jan De Haes aan.
Waterbehoefte
Het Proefstation voor de Groenteteelt bracht de waterbehoefte maar ook wateroverschotten van de tuinbouwsector in kaart in de gemeenten Duffel, Kontich, Rumst, Sint-Katelijne-Waver, Lier en Putte. “Door verschillende weerscenario’s op onze modellen los te laten kunnen we de waterbehoeftes en -overschotten doorheen het jaar inschatten voor de verschillende teelten. Hierbij houden we rekening met verschillende parameters waaronder bodemtypes en teeltrotaties. Zo krijgen we een zeer gedetailleerd inzicht in de gebieden waar watertekorten of -overschotten zich voordoen,” licht Noémie Hisette, onderzoeker van het Proefstation voor de Groenteteelt toe. De kaarten zijn ondertussen uitgegroeid tot een belangrijk oriënterend instrument om verschillende partijen rond de tafel te brengen en gericht naar oplossingen te zoeken. In 2019 vond de gebiedscoalitie dankzij de waterkansenkaarten meer dan 20 potentiële oplossingen in de 6 betrokken gemeenten. Vier van deze initiatieven worden momenteel verder uitgewerkt tot demonstratieprojecten in de gemeenten Putte, Lier, Rumst en Sint-Katelijne-Waver.
Hemelwater
Integraal waterbedrijf Pidpa neemt de waterkansenkaarten mee in de ontwikkeling van hemelwaterplannen. “Overtollig regenwater dat bijvoorbeeld op het dak van een bedrijf terechtkomt, kan in principe naar het bassin van een nabijgelegen tomatenkweker geleid worden. Wateroverschotten uitwisselen klinkt eenvoudig maar dat is het allesbehalve,” vertelt Erwin Van San van Pidpa. “Zo mogen er geen ziektekiemen verspreid worden tussen de bedrijven: de waterkwaliteit moet verzekerd zijn. Het hoge detailniveau van de kaarten laat toe heel gericht te bekijken waar we de tuinbouwsector kunnen ontzorgen.“
Duurzame initiatieven
De komende 8 jaar werkt de gebiedscoalitie via diverse Europese en Vlaamse projecten verder aan de uitbouw van allerlei concrete initiatieven. “Die kaarten zijn een hulpmiddel om duurzame en klimaatrobuuste oplossingen te bedenken. We willen de volgende jaren lokale samenwerkingsverbanden smeden tussen de telers van de Mechelse groenteregio en de bedrijven, eigenaars, overheden, natuurverenigingen en particulieren die eraan kunnen meewerken,” verduidelijkt Stan Verdonck van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM).
Waterkansenkaarten
Deze waterkansenkaarten zijn een eerste belangrijke stap om de brug te slaan tussen de diverse stakeholders op het terrein, om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen en om wateroverlast en droogte te bestrijden. Ze verlagen de drempel naar nieuwe maatregelen voor een duurzaam beheer van kostbaar water.
Aqualitatieve Mechelse Groenteregio
Het samenwerkingsverband Aqualitatieve Mechelse Groenteregio bestaat uit POM Antwerpen, Pidpa, provincie Antwerpen, Regionaal Landschap Rivierenland (RLRL), Open Ruimte In en Om Mechelen (ORIOM), het Proefstation voor de groenteteelt (PSKW), de stad Lier, de gemeenten Duffel, Sint-Katelijne-Waver, Rumst, Kontich, Putte en wordt gesteund door middenveldorganisaties Boerenbond en Natuurpunt Oude Spoorwegberm. De gebiedscoalitie in de Mechelse Groenteregio is ontstaan in 2019 en wordt mee mogelijk gemaakt door een subsidie van de provincie Antwerpen, de Vlaamse overheid en de Europese Unie voor het plattelandsproject Water+Land+Schap.
